*
Tui coi xong tuồng trà hoa nữ, dài 2 tiếng rưỡi, cộng thêm phần râu ria hậu trường sân khấu, mất luôn 3 tiếng đồng hồ. Thì đang rảnh quá xá rảnh !
Đại khái... đây là production mới của MET, trình diễn năm 2018, khi Yanick Nezet-Seguin chánh thức trở thành musical director của MET, thay thế Levine bất thình lình bị sa thải vì tai tiếng tình dục.
Chuyện Nazet-Seguin là chuyện nếu rảnh sẽ tán sau.
Chừ nói về tuồng hát cho hạp chỉ tiêu Covid-19.
Một vở cải lương tây thường có từ 2-3 acts - hiếm khi thấy có 4. Xưa kia cũng có những sáng tác gia viết kịch tới 5 acts (tuồng Willian Tell), dài lê thê tới nỗi sanh ế khách, hát vài buổi rồi dẹp tiệm luôn -
Mỗi act chia nhiều scenes, mỗi scene diễn tả một chủ đề riêng -
La Traviata do Verdi biên soạn, phỏng theo truyện La dame aux camélias nổi tiếng của pháp.
Nhơn vật chánh là kiều nữ Violetta, một loại gái bao cao cấp của xã hội phong lưu qúi tộc lắm bạc nhiều tiền và dư giả thì giờ cà rờn lối xóm.
Ông già lục tỉnh, gom góp bạc tiền gởi thằng qúi tử Alfredo lên kinh đô ánh sáng mần màn ấm tập. Chẳng may ra thằng nọ học ít chơi nhiều, đua chúng đua bạn đi lang bang rồi đụng Violetta và... cả hai đều bị sét ái tình quất sụm, thế là mùi mẫn chập chùng theo đúng chỉ tiêu cải lương sến sệt.
La Traviata có 3 acts, nhưng theo tui tất cả tinh hoa nghệ thuật (nghĩa là dòng nhạc viết cho giọng hát và dàn nhạc) dồn hết trong act 2. Đây là khúc tình yêu bay bổng cánh thiên thần (Violetta tung hê tất cả, cùng Alfredo về Provence, lôi của cải nữ trang ra bán dần mà yêu đương thong thả) Chẳng may... ông tía tìm ra đôi uyên ương, khẩn cẩu Violetta vì tình yêu mà hy sanh một bận. Bla bla bla...
Arias của act 2 rất xuất sắc, nhứt là aria của ông lục tỉnh, do giọng baritone Quinn Kelsey hát lên.
Vai diễn của Kelsey (kép độc) bỏ xa và ăn đứt tenor kép mùi Juan Flores.
Nhận xét ni có thể chủ quan hổng chừng, bị theo tui, giọng baritone có âm sắc dày ấm nên vang hơn giọng tenor trong cao thành mỏng bẹt. Mezzo-soprano hát hay hơn soprano cũng theo cách ấy.
Ngay cả trong đám soprano, giọng của Ana (trong tuồng Il Travatore bữa qua) sung mãn và êm ái hơn giọng Diana Damreau (vai Violetta bữa nay).
Damreau được phân loại soprano colotura, sở trường là có âm vực cao với khả năng luyến láy nốt nhuyễn nhừ, nhưng vì vậy mà ra sở đoản : giọng mỏng lại. Trong act 1, có lúc Damreau nghiêng hẳn về kỹ thuật và do đó, làm giảm cảm nhận diễn xuất nơi khán giả (còn ai vô đây nữa)... chăng ?
Sân khấu của MET là sân khấu quay được 360 độ, dễ dàng cho việc đổi phông đổi trang trí.
Tuồng La Traviata thâu năm 2018, vậy mà trước sau chỉ có một cảnh duy nhứt, với cái giường chình ình giữa sàn diễn ! Thành cũng chưa hiểu, chưa rõ ngài đạo diễn kỹ thuật quyết định đúng sai thể nào ? Nhưng trang phục của toàn nghệ sĩ thì thiệt quá xuất sắc !
*
Vậy rồi... cải lương thực sự hấp dẫn ở chỗ mô hở ? Thưa còn tuỳ cảm quan của khán thính giả.
Hồi xưa má và dì hai đi coi hoài một tuồng mà hổng hề chán, cho dù... luôn luôn cùng là một production. Và nước mắt hai bà luôn luôn rớt y chang như lần thứ nhứt. Đây là chuyện coi cải lương của má heng
Cách coi cải lương tây của con qúi nữ thì khác hẳn. Cải lương tây opera thì cứ khác production là khác liền, hết còn giống. Bối cảnh khác, thời gian khác, trang phục khác, cách trình diễn (hát và nhạc chơi) cũng khác tất tật.
Vì giọng hát cũng là nhạc cụ (nhạc cụ vô hình) nên rồi ta hổng coi mà nghe. Nghe xem nhạc trình diễn ra sao thế nào, giọng hát có đủ khả năng và nội lực để diễn tả hết được dòng nhạc của nhà sáng tác.
Vai diễn của mezzo soprano Elina Garanca trong Carmen (Bizet) đã khác hẳn nhau trong hai productions riêng biệt. Cùng một Carmen phản bội tấm chơn tình của cả đẫn Don Jose, nhưng cô carmen này có vẻ hiền lành, chớ hổng dữ dằn nhày nhụa tới bờ tới bến như cô cảmen nọ, ấy cũng bởi hai ông đạo diễn kịch nghệ âm nhạc đã thay đổi cô theo ý riêng của họ. Thành ra rồi mới coi hoài vì có giống đâu !
Thời trước, chỉ cần hát hay là đã đủ, nghệ sĩ cả nam lẫn nữ, ai cũng tròn quay y chang hột mít, rồi lên sân khấu đi qua đi lợi mà sang sảng cất giọng oang vàng. Ngó chán quá xá chán !
Chừ nghê thuật đã tiến một bước dài, nghệ sĩ có giọng hay chưa đủ mà còn phải diễn xuất tài để lột hết tâm trạng vai diễn thì mới ăn khách. Thành ra... đào kép đã ốm hẳn lợi, trẻ hẳn ra. Và đương nhiên là... thù lao tăng vọt.
TB :
- Nếu em ốc của nú có sang đây đọc những dòng này thì nú xin phép thố lộ riêng với em, rằng nếu có phàn nàn chuyện bên kia, thì người nhắm tới hổng phải em ốc đâu heng, nhưng là một cô ấm a ấm ớ hổng giống con giáp nào ráo chọi !
- Nắng ơi nắng, ba cái giả thuyết nọ là chuyện trà dư tửu hậu cũa mấy trự vốn thích suspense nắng à. Người ta hồ nghi... ông chuyên gia vi sanh học nọ bị thanh toán, nhưng hổng biết phe nào.
Đây là chuyện tưởng tượng của những tâm hồn yêu chuộng rối rắm nên nhìn đâu cũng thấy cảm bẫy ráo nạo. Anh năm kể cho tướng công để minh chứng vợ anh đang ở không quá hưỡn, rồi ráp nối puzzles để... vẽ tranh.
Chị năm đi chợ vác đồ về, 2 cái tủ lạnh thêm cái freezer nhà chỉ vẫn hổng đủ chỗ, rồi chị mang sang bên này nhờ giữ dùm (4 cái tủ lạnh và một cái freezer) Tướng công chỉ cho gởi chút chút thôi, bị vì... hễ gởi được nhiều chừng mô chị ấy sẽ mua thêm chừng nớ !
Mà rồi có ai nghe opera với tui hông dzậy, hay tui đang nói mình ên ?
*