Biến đổi khí hậu: Lời nói và hành động của Trung Quốc không đi đôi với nhau
__________________ Trọng Nghĩa _ 03/11/2021
Ảnh chụp từ trên không mỏ than lộ thiên tại Ejin Horo Banner, Ordos, Vùng tự trị Nội Mông, Trung Quốc,
ngày 19/10/2021.
Tại hội nghị COP26, vào lúc cả thế giới đang cố tìm cách cứu hành tinh khỏi thảm họa khí hậu được cho là tất yếu nếu các nước không nhanh chóng giảm lượng khí phát thải gây hiệu ứng nhà kính, Trung Quốc, nước thải khí nhiều nhất hiện nay, đã bị tố cáo là chỉ hứa suông, thâm chí việc làm thực tế lại đi ngược với những cam kết.
Như tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 02/11/2021 đã nhấn mạnh, việc lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình không đích thân đến dự hội nghị thượng đỉnh COP26 ở Glasgow là một bằng chứng cho thấy thái độ thiếu quan tâm đến nhu cầu chống biến đổi khí hậu. Với việc chỉ cử một phái đoàn cấp thấp đến Glasgow, dĩ nhiên là Bắc Kinh sẽ không thể đưa ra được những cam kết giảm khí thải nào mới, so với những gì đã đề nghị trước đây, những đề nghị vốn đã vấp phải những phản ứng hoài nghi.
Chủ tịch Trung Quốc quả thực là đã có lời phát biểu tại hội nghị, thông qua một văn bản viết gởi đến COP26, nhưng theo giới phân tích, đây là một thông điệp ngắn ngủi và mơ hồ, với cam kết chung chung là “đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi sang năng lượng xanh và ít các-bon, phát triển mạnh mẽ năng lượng tái tạo, quy hoạch và xây dựng các nhà máy điện gió và điện mặt trời lớn”.
Điều mà thế giới quan tâm nhất nhân hội nghị COP26 là chiều hướng Trung Quốc giảm bớt việc dùng than trong sản xuất năng lượng, thế nhưng trong bài viết của mình ông Tập chỉ đề cập đến nguyên liệu này than một lần duy nhất.
Trước đó, trong phát biểu trực tuyến với Thượng Đỉnh G20 tại Roma, lãnh đạo Trung Quốc đã khoe rằng “trong 10 năm qua, Trung Quốc đã loại bỏ 120 triệu kilowatt điện than do các cơ sở sản xuất lỗi thời làm ra”. Và cũng trong một diễn văn trực tuyến trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc năm 2020, ông đã khẳng định Trung Quốc sẽ trở thành một quốc gia không carbon vào năm 2060, và cam kết là Bắc Kinh sẽ không xây dựng các dự án điện than mới ở nước ngoài.
Thế nhưng, vấn đề đặt ra là lời nói và hành động của Trung Quốc không khớp với nhau.
Trên vấn đề giảm bớt sử dụng than, đúng vào lúc thế giới đang vất vả tìm ra một thỏa thuận về chống biến đổi khí hậu, hãng tin Pháp AFP vào hôm qua 02/11/2021 đã ghi nhận thực tế là Trung Quốc đã quyết định tăng mức sản xuất than thêm hơn 1 triệu tấn mỗi ngày để đối phó với tình trạng thiếu hụt năng lượng.
Nhật báo Mỹ The New York Times đưa tin chi tiết hơn: “Trung Quốc đang mở rộng các mỏ để sản xuất thêm 220 triệu tấn than mỗi năm, tăng gần 6% so với năm ngoái”. Các hoạt động khai thác than lớn và nhỏ đang được hồi sinh trên khắp vùng Nội Mông và Thiểm Tây, nơi có khoảng 170 mỏ được lệnh tăng công suất.
Trên vấn đề chấm dứt xây dựng các nhà máy điện than ở ngoại quốc, một chuyên gia cao cấp về khí hậu và chính sách năng lượng thuộc văn phòng tổ chức sinh thái Green Peace khu vực Đông Á đã tỏ ý nghi ngờ.
Trả lời báo mạng Ấn Độ The Print, nhân vật này cho rằng nếu không có sự tham gia của quốc tế, Trung Quốc sẽ không vội cắt giảm một lĩnh vực kinh doanh có lợi nhuận ở nước ngoài của họ.
Từ khi chính quyền tổng thống Biden quyết định gia nhập trở lại Hiệp Định Khí Hậu Paris, Hoa Kỳ đã nhiều lần liên hệ với Trung Quốc để tìm cách kéo Bắc Kinh vào các cuộc đàm phán về khí hậu. Đặc phái viên khí hậu của tổng thống Biden là ông John Kerry đã đến thăm Trung Quốc hai lần với hy vọng thuyết phục được Bắc Kinh.
Theo các nhà quan sát, nỗ lực của Mỹ không hề được đáp ứng, chuyến thăm của ông Kerry đến Thượng Hải đã thu được rất ít kết quả và chuyến thăm thứ hai đến Thiên Tân bị coi như thất bại, nhất là khi Trung Quốc đã gắn liền hồ sơ khí hậu với những vấn đề khác.
Nhìn chung, sự vắng mặt của Tập Cận Bình tại Glasgow và sự tập trung mới vào việc dùng than cho thấy Trung Quốc đang làm ngược lại những cam kết về khí hậu táo bạo của họ.
